علائم و نشانه‌های کم‌خونی بسته به علت کم خونی متفاوت است. در برخی از موارد ممکن است هنگام مراجعه‌ی فرد برای بررسی بیماری‌های دیگر، به وجود کم‌خونی پی برده شود.

مهم‌ترین علائم و نشانه‌ها، در صورت بروز، ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• خستگی
• ضعف
• پوست کم رنگ یا زرد رنگ
• ضربان‌های نامنظم قلب
• تنگی نفس
• سرگیجه
• درد قفسه سینه
• دست و پای سرد
• سردرد

دلایل ایجاد کم‌خونی

زمانی که خون، به اندازه‌ی کافی گلبول قرمز نداشته باشد کم‌خونی ایجاد می‌شود. از جمله دلایل ایجاد کم‌خونی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد‌:

1. به اندازه کافی گلبول قرمز در بدن تولید نشود.
2. از دست دادن خون؛ که منجر به کاهش گلبول‌های قرمز می‌شود.
3. تخریب گلبول‌های قرمز خون در بدن به دلایل مختلف

انواع مختلف کم خونی دلایل مختلفی دارند که عبارتند از:

· کم خونی فقر آهن :

این نوع شایع‌ترین نوع کم‌خونی است که در اثر کمبود آهن ایجاد می‌شود. مغز استخوان برای ساختن هموگلوبین به آهن نیاز دارد. بدون آهن کافی، بدن نمی‌تواند هموگلوبین کافی برای گلبول‌های قرمز تولید کند. بدون مکمل آهن، این نوع کم‌خونی در بسیاری از زنان باردار رخ می‌دهد؛ هم‌چنین به دلیل از دست دادن خون، مانند خونریزی شدید قاعدگی، زخم، سرطان و استفاده منظم از برخی از داروهای مسکن بدون نسخه، به خصوص آسپرین که می‌تواند باعث التهاب جداره معده و در نتیجه از دست دادن خون شود، ایجاد می‌شود.

· کم‌خونی کمبود ویتامین:

علاوه بر آهن، بدن به فولات و ویتامین B-۱۲ نیاز دارد تا سلول‌های قرمز خون را به میزان کافی تولید کند. رژیم غذایی فاقد این مواد و سایر مواد مغذی اصلی می‌تواند باعث کاهش تولید گلبول‌های قرمز شود. هم‌چنین، برخی از افرادی که به میزان کافی B۱۲ مصرف می‌کنند اما قادر به جذب آن نیستند، به نوعی از کم‌خونی ناشی از کمبود ویتامین به نام کم‌خونی پرنشیوز مبتلا می‌شوند.

· کم‌خونی بیماری مزمن:

برخی از بیماری‌ها مانند ایدز، آرتریت روماتوئید، بیماری‌های کلیوی، بیماری کرون و سایر بیماری‌های التهابی حاد یا مزمن می‌توانند در تولید گلبول های قرمز خون تداخل ایجاد کنند.

عوامل خطر

این عوامل شما را در معرض افزایش خطر کم‌خونی قرار می‌دهد:

· رژیم غذایی فاقد ویتامین‌ها و مواد معدنی خاص: رژیم غذایی که به طور مداوم فاقد آهن ، ویتامین B۱۲ و فولات باشد ، خطر کم‌خونی را افزایش می‌دهد.

· اختلالات روده‌ای: داشتن یک اختلال روده‌ای که بر جذب مواد مغذی در روده کوچک تأثیر می‌گذارد مانند بیماری کرون و بیماری سلیاک شما را در معرض خطر کم‌خونی قرار می‌دهد.

· قاعدگی: به طور کلی، زنانی که یائسه نشده اند بیش‌تر از مردان و زنان یائسه در معرض خطر کم‌خونی فقر آهن هستند. قاعدگی باعث از بین رفتن گلبول‌های قرمز خون می‌شود.

· بارداری: باردارانی که از مولتی ویتامین همراه با اسیدفولیک و آهن استفاده نمی‌کنند، در معرض خطر کم‌خونی قرار دارند.

· شرایط مزمن: اگر فرد به سرطان، نارسایی کلیه، دیابت یا بیماری مزمن دیگری مبتلا باشد، ممکن است در معرض کم‌خونی بیماری مزمن باشد. این شرایط می‌تواند منجر به کمبود گلبول‌های قرمز خون شود.

برخی از کم‌خونی‌های ارثی، مانند کم‌خونی سلول داسی شکل، می‌تواند منجر به عوارض تهدید کننده زندگی شود. از دست دادن مقدار زیادی خون به سرعت منجر به کم‌خونی حاد و شدید می‌شود و می‌تواند کشنده باشد.

پیشگیری

بسیاری از انواع کم‌خونی قابل پیشگیری نیست. اما می‌توان با دریافت یک رژیم غذایی مناسب شامل انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی از کم‌خونی فقر آهن و کم‌خونی ناشی از کمبود ویتامین جلوگیری کرد.

· آهن:

غذاهای غنی از آهن شامل: انواع گوشت، لوبیا، عدس، غلات غنی شده با آهن، سبزیجات برگ سبز تیره و میوه‌های خشک است.

· فولات:

این ماده مغذی و شکل مصنوعی آن اسید فولیک را می‌توان در میوه‌ها و آب میوه‌ها، سبزیجات برگ سبز تیره، نخود سبز، بادام زمینی و محصولات غلات غنی شده مانند نان، غلات، ماکارونی و برنج یافت.

· ویتامین B۱۲:

غذاهای غنی از ویتامین B۱۲ شامل: گوشت، لبنیات و غلات غنی شده و محصولات سویا است.

· ویتامین C:

غذاهای غنی از ویتامین C شامل: مرکبات و آب میوه‌ها، فلفل، کلم بروکلی، گوجه فرنگی، خربزه و توت فرنگی است. این موارد هم‌چنین به افزایش جذب آهن نیز کمک می‌کنند.

در سایت داروبیا انواع مکمل ها برای کم خونی قابل تهیه می باشد